In toenemende mate wordt echter getwijfeld, ook binnen de reguliere geneeskunde, aan het werkelijke nut van RCT’s en daarbij ook aan dat van de meta-analyses. Is het werkelijk “goud” wat er blinkt? [1]
- Statistisch significante verschillen in de uitkomsten zijn geen garantie voor een klinische relevantie van de verzamelde informatie.
- Door de strenge selectie wordt een kunstmatig onderzoekspopulatie gevormd die niet overeenstemt met de dagelijkse praktijk. RCT’s worden vaak uitgevoerd op jonge mannen, waarbij ouderen met multi-morbiditeit, jonge kinderen en zwangeren niet meegenomen worden.
- Dan worden kleine, weliswaar significante resultaten naar buiten gebracht als grote verbetering, worden soms negatieve uitkomsten en bijwerkingen verdoezeld en wordt het RCT een marketinginstrument van de industrie.
- De onderzoeken zijn erg duur en slechts door grote farmaceutische firma’s met veel geld te doen. Dus is grote, zwaarwegende invloed ontstaan van de industrie met haar commerciële belangen.
Zeker voor gebruik van RCT’s voor homeopathisch onderzoek zijn nog een aantal problemen te noemen:
- Individuen reageren individueel, dat is juist de essentie van de homeopathie. Ten behoeve van statistische bewerking wordt individuele reacties genegeerd. Het streven naar een zo groot mogelijke homogeniteit van de onderzoeksgroep past niet bij de homeopathie.
- Bij een homeopathisch behandeling wordt niet op één klacht of diagnose gefocust, zoals bij een regulier RCT gebruikelijk, maar een behandeling is juist geschikt voor chronische multi-morbiditeit. Deze patiënten zouden bij een RCT niet geïncludeerd worden.
- Effecten van homeopathie hebben vooral in chronische gevallen tijd nodig om duidelijk te worden. De beoordelingstijd voor het aanslaan van de homeopathische behandeling bij een RCT is vaak te kort.
- Verergeringsreacties en gevoel van “welbevinden”, belangrijke indicatoren voor het aanslaan van de homeopathische therapie, worden niet meegenomen bij het uitvoeren van een RCT. Alleen beoordeling van klinische symptomen als teken van succes van de therapie is binnen de homeopathie te beperkt.
- Veranderingen in het symptoombeeld worden als reactie op het homeopathisch geneesmiddel vaak gezien. Syndroom-verschuiving, reacties volgens de Wet van Hering, worden niet gewaardeerd bij een RCT, uitgevoerd volgens de huidige norm.
Een uitgebreidere bespreking van methodologische problemen van RCT’s en mogelijke richtingen voor nieuw onderzoek is te vinden in:
WissHom rapport (2016), hoofdstuk Methodische problemen van gerandomiseerde dubbel-blindstudies in het homeopathie onderzoek
[1] Hickey and Roberts 2011 Boek Tarnished Gold; the sickness of evidence based medicine.